Het twee-maten-beleid: “Van Israël bleef je af!”

Dat schreef de NRC van afgelopen zaterdag boven een artikel over AOW-uitkeringen aan Nederlanders in de nederzettingen in de door Israël bezette gebieden. Jarenlang is daar in feite frauduleus mee omgegaan.

Nu is “uitbetaling zonder wettelijke grond” iets dat vaker voorkomt. Werk voor de opsporingsinstanties. Maar het wordt toch bijzonder als in dat verband de namen vallen van Balkenende, De Geus, Donner, Rutte, Timmermans en Asscher: premiers, ministers, vice-voorzitter Raad van State. En ter plaatse gaat het om een internationaal schandaal: de nederzettingen zijn volgens internationaal recht illegaal. Voor de Israëlische kolonisten daar gelden andere wetten terwijl de oorspronkelijke Palestijnse bevolking wordt geterroriseerd.

Wat is de wet? Sinds 2006 bepaalt de wet (in jargon: de wet BEU) dat AOW ‘ers worden gekort als zij in een land wonen waarmee Nederland geen verdrag over sociale zekerheid heeft gesloten. Met Israël bestaat zo’n verdrag maar met de bezette gebieden niet. Die vallen volgens internationaal recht niet onder Israël. Toch is de wettelijk verplichte korting daar niet toegepast. Anders dan bijvoorbeeld op de Marokkaanse Nederlanders die na hun pensioen in de door Marokko bezette Westelijke Sahara gingen wonen. “Van Israël bleef je af”, zei een ambtenaar die jarenlang opdrachten kreeg om juridische trucs te bedenken teneinde wat krom was recht te praten. Wat is nu het echte probleem? Die belastingcenten? Nee.

Het echte probleem is dat in Nederland op het hoogste niveau alles uit de kast is gehaald om de wet te ontduiken. Onder druk van de Israël lobby. Zoals gezegd, het waren niet de minsten die onder die druk hun plicht verzaakten. Toenmalig minister Donner bijvoorbeeld, die vice-voorzitter van de Raad van State werd, het orgaan dat moet toezien op de integriteit van de wetgeving en de zuiverheid van het ministeriële handelen (in die hoog gewaardeerde functie schoof hij soepel vóór Ernst Hirsch Ballin omdat die anders dan Donner, niet met de PVV wilde samenwerken). Het probleem wordt iets groter doordat de Tweede Kamer niet werd geïnformeerd. En: het op dubieuze gronden afwijken van de wet had gepubliceerd moeten worden in de Staatscourant. Dat deed minister Asscher niet uit angst dat de media lucht van de zaak zouden krijgen.

Derk Stokmans en Leonie van Nierop van de NRC hebben goed journalistiek werk verricht. De Kamer en de andere landelijke bladen, die eindeloos bezig zijn geweest met het “bonnetje van staatssecretaris Teeven” hebben nu een onderwerp dat meer aandacht verdient: ontduiken van de wet met drogredeneringen, ongelijke behandeling van AOW ‘ers, desinformatie naar het parlement en niet-publiceren in de Staatscourant uit vrees voor de pers. De Tweede Kamer maakt nu een beginnetje met het ter verantwoording roepen van de verantwoordelijke minister, zo werd gisteren bekend. Een groot deel van de Tweede Kamer wil uitleg van minister Asscher (Sociale Zaken, PvdA) over zijn besluit om mensen in door Israël bezet gebied een hogere AOW-uitkering te geven dan waar ze volgens de wet recht op hebben. Het gaat in ieder geval om VVD, PvdA, D66, SP en GroenLinks. (http://www.nrc.nl/next/2016/06/19/kamer-wil-uitleg-over-hoge-aow-in-bezet-gebied-1628291) Het CDA zien wij nog niet in dit rijtje. Is er druk vanuit de radicaal christelijke hoek?

De uitkeringsgerechtigden in andere bezette gebieden, zoals de Westelijke Sahara voor wie Nederland geen uitzondering op de korting wilde maken, zullen de discussie wel geïnteresseerd volgen (of namens hen de Marokkaanse regering). De SP zet stevig aan: “Wat de SP betreft is de vraag aan de orde of Asscher nog wel kan aanblijven.” Michiel Servaes (PvdA) mag nu de rommel voor het kabinet helpen opruimen: “Maar ik ben blij dat Asscher in de toekomst wél de wet wil laten naleven.”

DocP blijft de zaak volgen. En nogmaals: niet vanwege die belastingcentjes. Ook niet omdat er een keer iets niet goed zou zijn gegaan. Wel, omdat de hele “bizarre” (Servaes) voorgeschiedenis van meer dan tien jaar maar op één manier te verklaren is: sommige politici wringen zich in bochten en zijn zelfs bereid om grote politieke risico’s te lopen om ten aanzien van Israël met twee maten te kunnen meten. Er is in Nederland wel voor minder een parlementair onderzoek gehouden.