Israel’s grip op de Palestijnse toeristensector
De bezetting en kolonisatie van Palestina door Israël beperkt zich niet alleen tot militaire acties, maar is ook duidelijk merkbaar door het inzetten van toerisme als politiek wapen. Dit gebeurt niet alleen om Israëls positie als bezettingsmacht te versterken en de overheersing over Palestijns land en bevolking te handhaven, maar ook om propaganda te verspreiden door gratis compleet verzorgde reizen aan te bieden aan miljoenen toeristen, waaronder politici, vertegenwoordigers van allerlei groeperingen en journalisten .
Deze rondreizen worden begeleid door goed getrainde Israëlische gidsen, die als belangrijkste taak hebben het officiële Israëlische verhaal te vertellen. In deze versie ontbreekt cruciale informatie en er wordt voor gewaakt dat er geen enkel contact is tussen de bezoekers en de lokale Palestijnse bevolking.
Israël weet heel goed dat als bezoekers de huidige en historische werkelijkheid van de bezetting te zien en te horen zouden krijgen, dit als gevolg zou hebben dat de meerderheid van de toeristen die Palestina bezoeken naar huis gaan als tegenstanders van Israëls onderdrukkingspraktijken jegens de Palestijnen. In 2008 werd voor de toeristenindustrie een campagne opgezet die tot doel had de aandacht voor de bezetting af te leiden.
Rifat Kassis, coördinator van Kairos Palestine, heeft dit als volgt verwoord: “Miljoenen toeristen komen ieder jaar naar Bethlehem, Palestina, en, zonder ook maar één woord met een Palestijn he hebben gewisseld, keren zij naar huis terug als vijand van Palestina en als ambassadeur voor Israël.”
Door Palestijnse gebieden niet op te nemen in Israëlische rondreizen wordt de boodschap afgegeven dat Palestijnen gevaarlijk en niet te vertrouwen zijn. Het gevolg is dat toeristen naar huis gaan met de onterechte ‘bevestiging dat Palestijnen inderdaad een dreiging vormen voor de veiligheid van zowel Israël als toeristen.
Daarnaast creëert een woud van ongelijke regels en beperkingen een niet te billijken voordeel voor Israëlische touroperators, die daardoor een perfecte service kunnen bieden aan hun groepen. Israël volgt een tweesporenstrategie: ten eerste worden er miljoenen dollars geïnvesteerd in de toeristenmarkt om een zo groot mogelijk aantal bezoekers te trekken en ten tweede om de Palestijnse sector zoveel mogelijk lam te leggen. De afgelopen 20 jaar hebben de Israëlische autoriteiten slechts mondjesmaat vergunningen afgegeven om hotels te bouwen of gebouwen tot hotel te verbouwen in de Palestijnse gebieden en sinds 1967 zijn er door de Israëlische bezettingsmacht minstens 15 militaire verordeningen uitgevaardigd die betrekking hebben op de toerismesector.
Deze verordeningen stelden zwaardere eisen aan de Palestijnse toeristenindustrie zonder deze in staat te stellen de vereiste verbeteringen tot stand te brengen. Als gevolg van het feit dat de kwaliteitseisen werden verhoogd terwijl toegang tot financiële bronnen werd verhinderd, ondervonden veel Palestijnse bedrijven in de toeristensector grote problemen zoals een meestal niet te winnen, want ongelijke, strijd met Israëlische bedrijven of gedegradeerd worden naar een lagere toeristenklasse. Israëlische bedrijven in de toeristensector kregen langlopende leningen aangeboden tegen zeer gunstige rentetarieven waarbij soms een deel van de lening werd omgezet in een schenking.
Nieuwe Israëlische bedrijven kunnen profiteren van gunstige belastingtarieven en de staatssteun voor de Israëlische toeristenindustrie binnen Israël blijkt een belangrijk obstakel voor een eerlijke concurrentie met Palestijnse ondernemingen, die geen enkele financiële voordelen of steun ontvangen.
Zonder de mogelijkheid om meer toeristen te kunnen huisvesten in het hoogseizoen, kan Palestina geen accommodatie aanbieden aan toeristen die langer willen blijven en dus zijn er alleen bezoekers die korte dagtrips maken in Palestina. Het spreekt voor zich dat dit grote gevolgen heeft voor de lokale economie en dat sectoren die uitstekende mogelijkheden zouden kunnen bieden voor de ontwikkeling van het toerisme op de Westelijke Jordaanoever zich niet kunnen ontwikkelen als gevolg van deze door Israël opgelegde beperkingen.
Daarnaast zijn er maar heel weinig Palestijnse gidsen die een vergunning hebben om reizen in Israël te begeleiden. In 2005 werden 42 vergunningen verstrekt , de enige keer dat er überhaupt vergunningen uitgegeven zijn. Op dit moment zijn er nog maar 25 van de 42 vergunningen die gebruikt kunnen worden tegenover 8.000 Israëlische gidsen met vergunning om als reisleider te werken.
Vrij rondreizen
Een ander obstakel dat door Israël is opgeworpen, is de beperkte bewegingsvrijheid van toeristen. Israëlische reisaanbieders, bijvoorbeeld, hoeven alleen namen en paspoortnummers door te geven en hun verzoek voor visa wordt direct afgehandeld. Palestijnse reisaanbieders daarentegen ondervinden allerlei administratieve problemen en kunnen niet garanderen dat hun visumaanvragen ook worden gehonoreerd.
Daarnaast kan het altijd gebeuren dat als toeristen bij een grenscontrole zeggen dat ze Palestina gaan bezoeken, ze vertraging oplopen omdat ze dan grondig ondervraagd worden door de Israëlische autoriteiten. Sommigen worden dan vervolgens teruggestuurd om ‘veiligheidsredenen’, terwijl anderen teruggestuurd worden zonder enige uitleg waarom.
Ayman Abu Al Zolouf, een lokale gids werkzaam bij Alternative Tourism Group (ATG) beschrijft de arrestatie en ondervraging van een groep Zweden waarvan hij de gids was in 2010 in Beit Sahour. Hij verklaart dat zij een lunch hadden bij lokale families waarbij een aantal groepsleden even weg liep om foto’s te maken van Oush Gorab, een naastliggend gebied onder volledige Israëlische controle. Het Israëlische leger arresteerde de hele groep en brachten de toeristen in militaire voertuigen over naar de Gush Etzion nederzetting.
Na onder druk gezet te zijn door de veiligheidstroepen om te bekennen dat zij deelnamen aan een door ATG georganiseerde trip, werden ze vrijgelaten. Een andere keer werd een groep Britse toeristen die door Ayman Abu al Zolouf begeleid werd, door het Israëlische leger gearresteerd toen zij bij de Muur stonden bij de Israëlische nederzetting Har Homa.
Volgens het Bureau van de Verenigde Naties voor de coördinatie van humanitaire zaken (UNOCHA) hadden Palestijnen en toeristen te maken met een netwerk van meer dan 500 permanente controleposten (roadblocks) en andere militaire obstakels die de bewegingsvrijheid zowel op de Westelijke Jordaanoever als over de grens ernstig belemmeren. Er zijn nu permanente checkpoints en sommige zijn getransformeerd tot ‘terminals’ die vergelijkbaar zijn met de beveiligingsprocedures op een vliegveld: controleren van de identiteitspapieren, metaaldetectors, afnemen van vingerafdrukken en ondervragingen. Daarnaast zijn er ook tijdelijke ‘mobiele’ controleposten die zonder waarschuwing vooraf ergens worden opgezet.
Gemiddeld worden er wekelijks 65 mobiele checkpoints op de Westelijke Jordaanoever opgezet. Ra’fat al Shomali, een Palestijnse gids, benadrukt de verlammende 
uitwerking van deze checkpoints en verklaart dat er vaak geen tijd meer is om zijn rondleidingen af te maken door het gedwongen oponthoud bij controleposten.
Een ander obstakel bij het organiseren van een rondreis zijn de 500.000 tot 600.000 illegale Israëlisch-Joodse kolonisten die op de Westelijke Jordaanoever wonen. Zij vormen een groeiende en daadwerkelijke bedreiging voor de bestaansmiddelen van de Palestijnse bevolking. Rami Kassis, directeur van touroperator ATG, noemt de pesterijen en intimidatie door kolonisten, vaak met instemming van Israëlische soldaten, een van de grootste obstakels waarmee een Palestijnse reisleider te maken krijgt.
Naamsbekendheid
Israël doet er van alles aan om de Palestijnen buiten de zeer belangrijke markt van christelijke pelgrims te houden. In een rapport van de Committee for Accuracy in Middle East reporting in America (CAMERA) staat:
“Israël heeft miljoenen dollars uitgegeven aan het opknappen van christelijke bezienswaardigheden in Israël en probeert er nieuwe bij te maken, zoals de recent geopende ‘Gospel Trail’ die het voor wandelaars, fietsers en automobilisten mogelijk maakt om het pad te volgen dat Jezus mogelijk in Galilea heeft gelopen…….”
“Het (Israëlische) Ministerie van Toerisme biedt ook een alternatief aan voor Kerstavond in Bethlehem – dat onder het bestuur van de Palestijns Autoriteit valt – door pelgrims en buitenlandse diplomaten uit te nodigen naar Nazareth te komen voor een kerstmarkt, een optocht, vuurwerk en een Kerstman voor de kinderen.”
“Palestijnen [benadrukken dat als gevolg daarvan] zij worden uitgesloten van een markt die zij eens domineerden. Palestijnse vertegenwoordigers uit de toeristensector verklaren dat Israël een ontmoedigingsbeleid voert t.a.v. het bezoeken van de gebieden die onder het gezag van de Palestijnse Autoriteit staan en dat zij bezienswaardigheden promoten in andere (de facto geannexeerde) delen van de Westelijke Jordaanoever, zoals de doopplaats bij de Jordaan rivier”.
“Wij hebben meer toeristische trekpleisters aan onze kant, en Israël gebruikt deze om hun eigen toerisme te ontwikkelen, waarbij wij blijven zitten met het kleinste stukje van de taart” zei de voormalige Minister van Toerisme Kholoud Daibes, en voerde daarbij aan dat Israël 90% incasseert van de opbrengsten uit de pelgrimsreizen. “Zij promoten bezet gebied als een deel van Israël.”
De grip van Israël op de Palestijnse toeristensector draagt bij aan het uiteindelijke doel om de militaire bezetting en kolonisatie aan te scherpen door het debat te domineren en door het gebruik van bepaalde terminologie en taal. Israëls koloniale project heeft tot doel om het bestaan en de aanwezigheid van Palestijnse geschiedenis en identiteit uit te wissen. Daarom zou de Palestijnse toeristensector het debat over de Palestijnen moeten domineren. Dit zou bereikt kunnen worden door een eigen taal en terminologie te gaan ontwikkelen, waarbij de gebruikte termen de dagelijkse werkelijkheid waarheidsgetrouw weergeeft, zonder te buigen voor druk van buitenaf en zonder deze werkelijkheid neer te zetten zoals Israël het zou willen zien.
Bovenstaand artikel van Amjad Alqasis, mensenrechtenadvocaat en onderzoeker, is gepubliceerd op de site van Ma’an News Agency.
(Vertaling: Herma van den Brink)
Een aantal websites over reizen naar Palestina:
Visit Palestine, een portal website met handige tips en adressen voor reizigers naar de bezette Palestijnse gebieden.
Siraj Center for Holy land Studies
Singer café, Café van een Palestijns-Nederlands echtpaar en een ontmoetingsplaats voor locals en reizigers. Op de kaart staan Palestijnse en Nederlandse biologische lunchgerechten.
Galilee Today Alternative Tours, eén- of meerdaagse informatieve tours over de geschiedenis en de positie van Palestijnen in Israel, gegeven door een Palestijns-Nederlands echtpaar.
